* ΠΩΣ,ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΣΤΑΥΡΟ ΜΑΣ

Πολλοὶ κάνουν τὸν Σταυρο τους συνέχεια, αλλοι καθόλου,αλλοι μὲ τόση βιασύνη που μοιάζει με παίξιμο λαϊκου οργάνου.  

Ὁ Τίμιος Σταυρος πρέπει να χαράσσεται κανονικά, χωρις βιασύνη με τα τρία δάκτυλα (μέγας, λιχανός, μέσος) ενωμένα καλως εις τύπον της Παναγίας Τριάδος, καὶ τα αλλα δύο (παράμεσος, μικρος) μέσα στην παλάμη, εις τύπον των δύο φύσεων του Κυρίου μας. 

Φέρομε τα τρία δάκτυλα στο μέτωπο, κατόπιν στην κοιλιά, μετα στον δεξιον ωμο και επειτα στον αριστερό, κάνοντας συγχρόνως μικρη ὑπόκλιση της κεφαλης.

1.Χαράσσομε τον Τίμιο Σταυρο στο μέτωπο: ηγουν στην κεφαλὴ γιατί Χριστος εστιν η κεφαλη της Ἐκκλησίας και δια να μας φωτίσει τον νουν.

2.Στην κοιλια γιατί ομολογουμε οτι ο Χριστος μας κατηλθεν εως Ἅδου ταμείων δια να σώσει τους απ’ αιωνος κεκοιμημένους, δια να μας λυτρώσει απο τα πάθη της γαστρος και των υπογαστρίων.

3.Στον δεξιο ωμο γιατί ο Χριστος μας κάθηται εκ δεξιων του Πατρος καὶ διότι «προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου δια παντός, οτι εκ δεξιῶν μου εστίν, ινα μησαλευθω» (Δαβίδ). 

4.Τέλος εις τον αριστερον ωμο, στο μέρος της καρδιας διότι δια τῆς Σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου καθαιρόμεθα εκ των πονηριων αυτης, αλλα καὶ προασπιζόμεθα εκ των εφόδων του εχθρου, του διαβόλου, που εξαριστερων προσπαθει να μας υποσκελίσει.

Κάνουμε το σταυρό μας:  

1. Μόλις ανάψουμε το κερί μας.

2. Ὅταν μπαίνουμε καὶ οταν βγαίνουμε στοὺς Ἱερους Ναους και οταν πέρνουμε εξω απο αυτούς.

3. Στην αρχη κάθε ακολουθίας.

4. Σὲ κάθε Τριαδικη εκφώνηση. Δηλαδὴ κάθε φορα που θα λέγεται η' θα ψάλλεταί το: «Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῶ καὶ Ἁγίω Πνεύματι»,η' οταν ακούγεταί το «... τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος...».

5. Σὲ κάθε ἐκφώνηση τῆς Παναγίας: «Τῆς Παναγίας,ἀχράντου, ὑπερευλογημένης,ἐνδόξου, Δεσποίνης ἠμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας...» ποῦ ὑπάρχει στὰ Εἰρηνικά, Πληρωτικὰ καὶ Μικρὲς Συναπτές.

6. Στὰ Ἀπολυτίκια ἢ Τροπάρια ὅταν καὶ ὅπου ἀκούγεται τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου ἢ τῆς Ἁγίας της ἡμέρας, τοῦ Ναοῦ κλπ.

7. Στὸν Ὄρθρο, ὅταν ψάλλεται, ἐπαναλαμβανόμενο, τὸ Μεγαλυνάριο τῆς Παναγίας: «Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβεὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ…». Τὸ σταυρὸ μᾶς εἶναι προτιμότερο νὰ τὸν κάνουμε , ὅταν φθάνει ἡ ψαλμωδία στὸ: «...τὴν ὄντως Θεοτόκον ...», γιὰ νὰ τονίζεται ἡ πίστη ὅτι ἐγέννησε Θεόν.

8. Στὴ Μικρὴ καὶ Μεγάλη Εἴσοδο, ὅταν περνοῦν ἀπὸ μπροστὰ μας τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὰ Τίμια Δῶρα.

9. Στὸν Τρισάγιο ὕμνο: «Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἠμᾶς».

10. Στὸ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν...» τὸ ὅποιο ἐπαναλαμβάνεται τρίς. Μαζὶ μὲ τὸ σταυρὸ μᾶς σ' αὐτὴν τὴν περίπτωση κάνουμε κάθε φορᾶ καὶ μία μικρὴ μετάνοια.

11. Πρὶν ἀπὸ τὸ τέλος τοῦἙσπερινοῦ, ὅταν ὁ Ἱερέας λέγει τὸ «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλον σου, Δέσποτα, κατὰ τὸ ρῆμα σου ἓν εἰρήνη ὅτι εἶδον οἳ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου…».

12. Στὶς ἀπολύσεις τῶν ἀκολουθιῶν (Ἑσπερινοῦ,Ὄρθρου καὶ λοιπῶν ἀκολουθιῶν),καθὼς καὶ στὴν ἀπόλυση τῆς Θείας Λειτουργίας.

13. Κάθε ἄλλη φορᾶ, κατὰ τὶς διάφορες αἰτήσεις τοῦ Ἱερέα ,ἒφ' ὅσον αὐτὸ ἀναπαύει ἢ εὐχαριστεῖ τὸν πιστό.

14. Ὅταν προσκυνοῦμε τὶς ἅγιες Εἰκόνες ἢ ἅγια Λείψανα.

15. Πρὶν κοινωνήσουμε καὶ μετὰ τὴ Θεία Κοινωνία.

ΔΕΝ κάνουμε τὸ σταυρό μας:

1. Ὅταν μᾶς θυμιάζει ὁἹερέας. Στὶς περιπτώσεις αὐτὲς ἀντὶ Σταυροῦ, κάνουμε μιὰ ὑπόκλιση τῆς κεφαλῆς εὐχαριστοῦντες τὸν Ἱερέα γιὰτὴν τιμὴ ποῦ μᾶς κάνει: Μετὰτὶς ἅγιες Εἰκόνες νὰ θυμιάζει καὶ ἐμᾶς, ὡς εἰκόνες τοῦΘεοῦ! Ἐὰν καθόμαστε , πρέπει νὰ σηκωνόμαστε.

2. Ὅταν στὴν ἀρχὴ τοῦ Ὄρθρου ἀναγινώσκεται ὁἙξάψαλμος.

Τὸ σταυρὸ μᾶς μποροῦμε νὰ κάνουμε στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τοῦ Ἑξάψαλμου. Σ' ὅλη ὅμως τὴ διάρκεια αὐτοῦ,ἀκόμη καὶ στὸ μέσον του,ὅταν λέγουμε τὰ «Δόξα... Καὶνῦν... Ἀλληλούια...» ΔΕΝ κάνουμε τὸ σταυρό μας, ἀλλὰ παρακολουθοῦμε ὄρθιοι καὶ«ἐν πάση σιωπὴ καὶ κατανύξει» τὸν Ἀναγνώστη, ὁ ὅποιος «μετ' εὐλάβειας καὶ φόβου Θεοῦ», διαβάζει τὸνἙξάψαλμο. Διότι ὃ χρόνος αὐτὸς τῆς ἀναγνώσεως προεικονίζει τὸ χρόνο τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὁποίου μὲ φόβο καὶ τρόμο θὰ ἀναμένουμε τὴν τελικὴ κρίση Του γιὰ ἐμᾶς. Καί, ὅπως τότε,ἔτσι καὶ τώρα θὰ πρέπει σιωπῶντες, ὄρθιοι, ἀκίνητοι, χωρὶς μετακινήσεις ἤ, προπαντός, χωρὶς καὶ τοὺς παραμικροὺς θορύβους, νὰ παρακολουθοῦμε τὴν ἀνάγνωση αὐτή. (Ἰδιαίτερη προσοχὴ χρειάζεται στὶς ἑσπερινὲς ἀκολουθίες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας, οἱ ὁποῖες εἶναι ὃ Ὄρθρος τῆς ἑπομένης. Διότι τότε,ἀφηρημένοι, μπαίνουμε στοὺς Ναοὺς χωρὶς νὰ προσέχουμε,ἐὰν ἐκείνη τὴν ὥρα διαβάζεται ὁ Ἑξάψαλμος. Σ' αὐτὲς τὶς περιπτώσεις θὰ πρέπει νὰ παραμένουμε ἀκίνητοι στὴν εἴσοδο τοῦ Κυρίως Ναοῦ καὶ μετὰ τὸ πέρας τῆς ἀναγνώσεως νὰ μετακινούμαστε γιὰ νὰ καταλάβουμε τὴ θέση μας).

3. Ὅταν φιλᾶμε τὸ χέριἹερωμένου.

Ἡ συνήθεια ὁρισμένων νὰ κάνουν τὸ σταυρὸ τοὺς πρὶν φιλήσουν τὸ χέρι τοῦ Ἐπισκόπου ἢ Ἱερέα ἢ ὁποιουδήποτε ρασοφόρου εἶναι λανθασμένη. Τὸ σταυρὸ μᾶς τὸν κάνουμε, ὅταν ἀσπαζόμαστε τὶς ἅγιες Εἰκόνες καὶ ὄχι ὅταν ἀσπαζόμαστε τὸ χέρι τοῦ Ἱερωμένου. Ὅταν λοιπὸν πρόκειται νὰ ἐπικοινωνήσουμε ἢ νὰ συναντηθοῦμε μὲ Ἱερωμένο, μποροῦμε νὰ ποῦμε «Εὐλόγησον, Δέσποτα ἢ Πάτερ» ἢ «Τὴν εὐχή σας, Σεβασμιώτατε ἢ Ἅγιε Καθηγούμενε ἢ Πάτερ καὶ κάνοντας μία μικρὴ ὑπόκλιση τῆς κεφαλῆς νὰ ἀσπαστοῦμε τὸ δεξί του χέρι, ὅποτε συνεχίζουμε τὸ διάλογο μαζί του, ὅπως ἐπιθυμεῖ ὃ καθένας. Τὸ ἴδιο κάνουμε καὶφεύγοντας ἀπὸ κοντά του. Λέμε, «Τὴν εὐχή σας ἢ Εὐλογεῖτε, Πάτερ», κάνουμε μικρὴ ὑπόκλιση, προτείνοντας τὶς παλάμες μᾶς σταυροειδῶς, ἀσπαζόμαστε τὴ δεξιά του καὶ φεύγουμε.

4. Ὅταν λαμβάνουμε τὸ ἀντίδωρο ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Ἱερέα, τὸ ὁποῖο (χέρι) στὴ συνέχεια τὸ ἀσπαζόμαστε. "Πατὴρ Σωφρόνιος Σαχάρωφ 1896-1993"

       Ἃς προσέξουμε τί μᾶς συμβουλεύει ὁ Ἅγιος ΚύριλλοςἹεροσολύμων : «Μὴ ντρέπεσαι τὸν Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἂν ἄλλος ντρέπεται καὶ τὸν κρύβει, σὺ κᾶνε φανερὰ τὸν Σταυρό σου, γιὰ νὰ δοῦν οἱ δαίμονες τὸ σημεῖο τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ καὶ νὰ φύγουν μακριὰ τρέμοντας… Εἶναι μεγάλο το φυλακτήριο. 

Σημάδι εἶναι τῶν πιστῶν καὶ φόβος τῶν δαιμόνων». Ἀλλὰ γιὰ νὰ γίνει γιὰ ἐμᾶς φυλακτήριο καὶ φόβητρο τῶν δαιμονίων τὸ σημεῖο τοῦΣταυροῦ, πρέπει νὰ τὸν κάνομε σωστά, ὅπως μᾶς παραδίδει καὶ μᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία, μὲ πίστη, μὲ εὐλάβεια, μὲ συναίσθηση, μὲ ἱεροπρέπεια, μὲ ταπείνωση καὶ διάκριση.